(V)rede op aarde
“Peace is something to cherish. But you must be careful with
it. If you don’t, pretty soon there won’t be anyone to make peace with.” (Lori,
11 jaar)
De kinderen waren vredig aan het tekenen in de filosofieles.
Voorafgaand hadden we onze ogen even gesloten, terwijl ons hoofd rustte op
tafel “Wat betekent vrede voor jou?”, was de vraag ter overdenking. En… “Hoe
ziet vrede er volgens jou uit?” En bij de laatste vraag hoorde ik zelfs even
iemand ontspannen zuchten: “Hoe voelt vrede eigenlijk?”
Ben jij goed, dan hoor je bij mij
De filosofieles was een stuk minder vredig begonnen. Ik had
het spel Stratego meegenomen, al jaren favoriet bij de kinderen van deze
leeftijd. En ja hoor, toen ze binnenkwamen hoorde ik al wat vreugdekreetjes. De
teams werden zorgvuldig samengesteld: “Ben jij goed in Stratego? Dan hoor je
bij mij.” Maar toen bleek dat dit spel toch anders was, dan ze gewend waren,
ontstond er onrust. “Ja, maar hoe weet ik dan wie de maarschalk is als hij geen
nummer heeft?” Ik legde uit dat het in dit spel iets anders ging.
Ik weet het, ik weet het
“Maar… wat heeft dit spel Stratego eigenlijk met filosofie
te maken? Degene die het antwoord weet, mag beginnen.” “Mmmm, alle pionnetjes
zijn hetzelfde, maar hebben toch een andere rang. Dat hebben ze afgesproken.
Eigenlijk net als in de echte wereld.” “Nee, ik weet het, ik weet het… met filosofie
leer je kritisch denken, en creatief denken. Maar misschien ook wel strategisch
denken. En dit spel heet Stratego. Dus?” En hij keek me uitdagend aan. Ik
besefte dat ik de link van oorlog en vrede nog maar even moest laten rusten en
ging dus mee in de laatste optie.
Luchtigheid in het oorlogsgeweld
Het spel begon, maar niet iedereen bleek het even goed te
kennen. Er ontstond dus wat “gedoe”, wat ook de nodige luchtigheid in het
oorlogsgeweld bracht. Zo ontdekten ze dat als er een bom ontplofte, ze dat
konden versterken door op de tafel te dreunen. En dan gingen alle andere pionnen
dansen. Waardoor er een reshuffle plaatsvond. Ook viel het mij opeens op dat er
een levende spion was opgestaan. Die onder de tafel doorkroop om bij de andere
partij te gaan kijken waar de vlag stond. En met die kennis weer snel terug
ging naar zijn kant van het spel. Het spel liep ten einde en we konden ons
eindelijk richten op het filosoferen over oorlog (en vrede).
Immanuel Kant en vrede
Het gesprek kwam op gang “Vrede is, .wanneer het heel rustig
is, bijvoorbeeld midden in de natuur met de dieren.” “Nee, vrede is wanneer je
in de bioscoop naar een film kijkt en iedereen kijkt naar dezelfde film en
wordt er helemaal in meegenomen.” “Voor mij is vrede, wanneer we elkaar een
hand kunnen geven en beseffen dat we best veel op elkaar lijken.” Maar hoe
komen we tot wereldvrede? De filosoof Immanuel Kant schreef in 1795 in zijn
essay “Over eeuwige vrede”, dat staten aan drie voorwaarden moesten voldoen om
tot vrede te komen: de macht is gebaseerd op de wet en niet op willekeur,
internationale relaties moeten gebaseerd zijn op het volkenrecht (met onderling
respect en rechtvaardigheid) en tot slot individuen moeten vrij reizen zonder
angst voor vijandigheid. Maar hoe zit dat nu?
Wat zou jij zeggen?
“Wat zou jij tegen de wereldleiders die oorlog maken, willen
zeggen?”, was de eindvraag. Daar hoefden ze niet lang over na te denken: “Gebruik
je verstand.” Eén van de wereldleiders (President Eisenhower) had in 1959 ook
al een boodschap over vrede voor ons, die ik tot slot nog met de kinderen kon
delen:
“I like to believe that people, in the long run, are
going to do more to promote peace than our governments. Indeed, I think that people
want peace so much that one of these days governments had better get out of the
way and let them have it.”
Met dank aan
De kinderen van Filosofieclub “De Wereld van Sofie”
Meer weten
Reacties
Een reactie posten