Wie met weinig kan leven, is rijk

 

“Kennen jullie het verhaal van Ludwig? De glimworm die niet kon glimmen? Nee? Oke, dan zal ik het vertellen..” De kinderen van groep 7 hadden vol bewondering gekeken naar een you-tube filmpje met daarin glimwormen, die oplichtten in de nacht. Er was bijpassende klassieke muziek bij en we waren helemaal in de stemming om met de filosofieles te beginnen. “Hebben jullie Ludwig ook gezien?” “Ja juf, dat was de glimworm die geen licht gaf.”

Iedereen kon glimmen

En ik vertelde over Ludwig die bij de andere glimwormen navraag ging doen. Zijn buurvrouw Anne bleek te gaan glimmen als ze naar het gezang van de nachtegaal luisterde, Zijn tante Sidonia begon te glimmen als ze een zonnebad nam en zijn neef Carolus begon te glimmen als hij iets lekkers te eten had. Ludwig probeerde ook dit alles. Maar de nachtegaal zong te hard voor hem, de zon deed pijn aan zijn ogen en in het eten zaten zandkorrels. Ludwig bleef mokkend alleen achter op zijn blaadje zitten. Toen besloten de anderen hem op te zoeken. Er was slechts 1 wijze raad nodig om Ludwig te laten glimmen. Welke dat was? Dat weten jullie aan het einde van de les.

Waar word jij gelukkig van?

De les ging over geluk. Waar word jij gelukkig van? Op grote vellen papier werd van alles opgeschreven: Lekker eten, dat er vrede is, met familie zijn, als ik win, dat mijn cadeautje op tijd komt. Ik vertelde de kinderen over Aristoteles die had bedacht dat er drie vormen van geluk zijn. De laagste is wanneer je lust en genot bevredigd is, de tweede wanneer je als vrij en verantwoordelijk burger kan leven en de derde is wanneer je je ontwikkelt tot onderzoeker en filosoof. Daar herkenden ze wel wat in. De zomervakantie was zo’n tijd dat je je vrij voelde en de sushi of chocola kon je ook een geluksgevoel geven. Ik hoopte dat ze aan het einde van de les ook iets hadden mogen proeven van de derde vorm van geluk: de ontwikkeling tot onderzoeker en filosoof.

 Wie is het daar mee eens?

“Wie met weinig kan leven, is heel rijk.” Dit was de stelling die we met elkaar gingen onderzoeken. “Wie is het daar mee eens?’ Er gingen een paar vingers de lucht in. “Ja, familie is veel belangrijker dan geld.”, wist iemand in te brengen. Daar waren veel anderen het ook mee eens. “Wat is rijkdom eigenlijk?” Samen gingen ze onderzoeken dat rijkdom toch echt meer was dan geld hebben. “Je kunt je ook rijk voelen als je gezond bent, of als je samen met je familie Kerst kan vieren. Of als je in een vrij land woont.” “En wat als je niet gezond bent? Als je bijvoorbeeld bent geboren met een ernstige ziekte en je hebt  niet zo lang te leven? Kun je dan ook gelukkig zijn?” De stilste jongen uit de groep stak zijn vinger op en vertelde over een uitzending van het Jeugdjournaal, waarin er aandacht was besteed aan een Instagram-vlogger die niet lang meer te leven had. Ze deelde al haar inzichten online en had vele volgers. “Was zij gelukkig?”

 

De wijze raad voor Ludwig

De tijd was bijna om en het gesprek kwam nog even op Ludwig de glimworm. Wat “hadden de anderen hem eigenlijk ingefluisterd waardoor ook hij kon glimmen. De kinderen namen de tijd om na te denken. “Ga op zoek naar waar jij blij van wordt, dan word je vanzelf gelukkig.” “Weet dat je goed bent zoals je bent.” En zo gingen ze nog even door. Aan het eind van de les kwam de meest stille jongen van de groep naar me toe. Met een zachte stem zei hij: “Juf, ik ben pas echt gelukkig, als je volgende week weer filosofieles komt geven.”

Met dank aan:

De kinderen van basisschool 't Koggeschip te Amsterdam

Meer lezen:

Over deugdethiek en Aristoteles: Deugdethiek - Wikipedia